Jak poprawić dostęp do infrastruktury

Główna treść strony 2019 rok

Nikogo nie trzeba przekonywać, że Miasto i Gmina Serock jest samorządem nieustannie rozwijającym się. Dobrze obrazuje to stały wzrost liczby ludności. Ze względu na ów rozwój naszej gminy niezbędne są kolejne zadania inwestycyjne, związane m.in. z budową i modernizacją infrastruktury. Realizacja gminnych inwestycji infrastrukturalnych wiąże się z wysokim zaangażowaniem środków finansowych a przez to również z dużą rozpiętością w czasie. Niestety, ze względu na ograniczony budżet gmina może realizować tylko wybrane zadania. Rosnąca liczba wydawanych decyzji dotyczących pozwolenia na budowę doskonale obrazuje rosnące potrzeby dostępu do infrastruktury. W 2016 roku zostały wydane na terenie gminy 184 pozwolenia dotyczące budowy budynków, w 2017 roku - 140 decyzji, zaś w 2018 roku 317 pozwoleń dotyczących budowy budynków. W ślad za tak intensywnie rozwijającą się zabudową idzie dynamiczny rozwój infrastruktury. Posłużmy się danymi: w 2016 roku długość rozbudowanej sieci wodociągowej wynosiła 1527 m. W 2017 roku wybudowaliśmy aż 2834 m, a w 2018 roku 3120 m. Podobny wzrost nastąpił przy rozbudowie sieci kanalizacji sanitarnej. W 2016 roku długość rozbudowanej sieci kanalizacji sanitarnej wyniosła 119 m, zaś w 2017 r. aż 3074 m. W 2018 r. nadal utrzymywała się tendencja wzrostowa i długość sieci wykonanej w tym okresie wyniosła 3965 m. Poniższy wykres doskonale pokazuje jak dynamicznie rozwija się infrastruktura techniczna w naszej gminie.

W 2016 roku wydaliśmy 26 odmów możliwości podłączenia nieruchomości do gminnej sieci wodociągowej ze względu na jej brak we wskazanych rejonach oraz 88 pozytywnych warunków na budowę przyłącza. W 2017 roku wydaliśmy łącznie 30 odmów możliwości podłączenia nieruchomości do gminnej sieci wodociągowej ze względu na jej brak oraz 98 pozytywnych warunków na budowę przyłącza. W 2018 roku wydaliśmy 28 odmów możliwości podłączenia nieruchomości do gminnej sieci wodociągowej ze względu na jej brak oraz 122 pozytywnych warunków na budowę przyłącza. Wskaźnik odmów przyłączenia do sieci oscyluje w granicach 30%, co pokazuje, że co trzeci zainteresowany spotyka się z odmową przyłączenia. Uświadamia to jak wielkie potrzeby w tym zakresie wciąż są przed nami.

Sięgamy po pomoc
W sytuacji nieposiadania wystarczających własnych środków finansowych na realizację zadań publicznych, wyjściem może być próba zdobycia dofinansowania ze środków Unii Europejskiej. Nie na wszystkie projekty składane o dofinansowanie samorząd uzyskuje wsparcie pomimo spełnienia wszelkich wymogów. W naszej gminie głównym problemem jest uzyskanie efektu ekologicznego ze względu na przeważającą zabudowę jednorodzinną. Jednym z ważniejszych kryteriów przy aplikowaniu o środki unijne jest wykazanie 120 mieszkańców na 1 kilometr planowanej do budowy kanalizacji sanitarnej. Na terenie miasta, jak i całej gminy przy dużym rozproszeniu zabudowy bardzo trudno osiągnąć wymagany wskaźnik. Jest on możliwy do uzyskania głównie przy zabudowie wielorodzinnej. Niedostatki publicznego systemu finansowania skłaniają władze lokalne do poszukiwania nowych źródeł pozyskiwania potrzebnych środków. Takim źródłem może być współpraca z sektorem prywatnym. Inicjatywa lokalna mogłaby umożliwić realizację przedsięwzięć z wykorzystaniem prywatnych środków. Jak wiadomo inwestycje infrastrukturalne w znacznym stopniu wpływają na podniesienie warunków życia mieszkańców. By móc sprostać potrzebom obecnych i przyszłych mieszkańców pojawia się możliwość realizacji zadań w formule inicjatywy lokalnej. Dzięki zaangażowaniu mieszkańców będziemy mogli zwiększyć ilość realizowanych inwestycji, a przede wszystkim zostaną zaspokojone najpilniejsze potrzeby mieszkańców w tym zakresie. Na przestrzeni lat miały miejsce sytuacje, gdy po wybudowaniu wodociągu lub kanalizacji do sieci – de facto – przyłączyło się stosunkowo niewielu właścicieli nieruchomości. Niestety podjęcie złej decyzji co do lokalizacji infrastruktury powoduje nieodwracalne straty społeczne, związane z zamrożeniem środków na inne inwestycje, ponieważ poniesionych nakładów nie można odzyskać i wykorzystać na inny cel, np. na budowę sieci w innej miejscowości.

Inicjatywa lokalna wsparciem dla samorządu
Warto wiedzieć, że już dziś w przypadku realizacji sieci kanalizacji sanitarnej lub wodociągowej ze środków własnych mieszkańców, gmina zapewnia odpłatne przejęcie tej sieci.

Wspomniana inicjatywa lokalna to jeden ze sposobów na zwiększenie puli środków na budowę infrastruktury. Dotyczy ona zwykle uprzedniego pobrania określonych kwot, które zasilą fundusz przeznaczony na realizację konkretnego projektu. Drugi sposób dotyczy następczego pobrania opłaty, tj. już po wybudowaniu infrastruktury przy danej nieruchomości. Udział w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej określa ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, która wprowadza instytucję opłaty adiacenckiej.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta może, w drodze decyzji, ustalić opłatę adiacencką każdorazowo po stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo po stworzeniu warunków do korzystania z wybudowanej drogi. Wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie do 3 lat od dnia stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo od dnia stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi, jeżeli w dniu stworzenia tych warunków obowiązywała uchwała rady gminy dotycząca wysokości opłaty adiacenckiej. Do ustalenia opłaty przyjmuje się stawkę procentową określoną w uchwale rady gminy obowiązującą w dniu, w którym stworzono warunki do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo w dniu stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi.

Z korzyścią dla mieszkańców

Ustalenie opłaty adiacenckiej następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości. W przypadku partycypacji w kosztach budowy określonego urządzenia np. w formie inicjatywy lokalnej, kwoty nakładów poniesionych przez zainteresowanych gmina zalicza na poczet opłaty adiacenckiej.

Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić pod warunkiem, że łącznie wystąpią wymienione niżej przesłanki pozytywne i nie wystąpi przesłanka negatywna.

Przesłankami pozytywnymi są:

1. stworzenie warunków do podłączenia nieruchomości do urządzeń infrastruktury technicznej albo warunków do korzystania z wybudowanej drogi (właściwe podmioty - przedsiębiorstwa wodociągowe, energetyczne itp. mają przekazywać informacje o stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do urządzeń infrastruktury technicznej, wystarczające do ustalenia tej opłaty);

2. wzrost wartości nieruchomości spowodowany wybudowaniem drogi lub wymienionych w ustawie urządzeń infrastruktury technicznej;

3. obowiązywanie uchwały rady gminy ustalającej stawkę procentową opłaty adiacenckiej z tytułu udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej w dniu, w którym stworzono warunki do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej

Przesłanką negatywną jest upływ 3 lat od dnia stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo od dnia stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi.

Należy zaznaczyć , że obowiązek wniesienia przedmiotowej opłaty nie zależy od tego czy właściciel (użytkownik wieczysty) ma zamiar z wybudowanych urządzeń skorzystać, a jedynie czy będą stworzone ku temu warunki.

W sytuacji wdrożenia inicjatywy lokalnej i aktywnego uczestnictwa w niej mieszkańców, wprowadzenie opłaty adiacenckiej infrastrukturalnej nie dotknie finansowo indywidualnych właścicieli. Narzędzie to znajdzie natomiast zastosowanie w przypadku osób nieuczestniczących w inwestycji infrastrukturalnej, których nieruchomości zyskają na wartości w następstwie wybudowanej infrastruktury. Szerokie zaangażowanie pozwoli z większą skutecznością rozwiązywać problemy niedostatecznego dostępu do infrastruktury, zapewniając środki na budowę dodatkowych urządzeń i sieci, a finalnie przyczyni się do poprawy komfortu życia na terenie naszej gminy. Większa pula środków pozwoli na skrócenie czasu realizacji inwestycji co w wielu przypadkach wykluczy konieczność budowy urządzeń przez indywidualnych użytkowników.